Episode Transcript
[00:00:06] Speaker A: Vanaf maandagavond is het Rosh Hashanah, Joods nieuwjaar. Dat is het begin van de tien ontslagwekkende dagen of dagen van een keer. Die eindigen met Yom Kippur, de grote verzoendag. Wat is de betekenis van deze feesten en wat gebeurt er op die dagen? Wat kunnen wij als christenen leren van deze bijbelse feesten? Hierover praten we met oprabijn Benjamin Jacobs die de afgelopen zondag trouwens zijn 50-jarig jubileum als rabijn heeft gevierd. Rabijn Jacobs, van harte welkom in onze uitzending en nog van harte gefeliciteerd met uw jubileum, uw gouden jubileum. Hoe kijkt u terug op die 50 jaar rabijnschap of rabijn zijn?
[00:00:43] Speaker B: Ja, nou ik denk dat de eerste 50 jaar het moeilijkst is en daarna wordt het makkelijker.
[00:00:47] Speaker A: Nu wordt het alleen maar beter.
[00:00:49] Speaker B: Ja, eerst kijk je niet zoveel terug, maar je ziet de ontwikkeling, je groeit zelf, de omgeving groeit met je mee en dingen veranderen natuurlijk. Wat er nu gebeurt met al het antisemitisme, en ik vergelijk dat met 15 jaar geleden, was het totaal ondenkbaar dat zoiets zou zijn, hoewel je natuurlijk weet Dat antisemitisme is van alle tijden en ook na de oorlog was heel sterk aanwezig, maar het was niet netjes om openlijk antisemiet te zijn. Nou, dat is nu dus wel erg netjes. Ja, sorry.
[00:01:21] Speaker A: Maar in die zin zegt u dus, de samenleving is echt veranderd in vergelijking met 1975 toen u begon?
[00:01:26] Speaker B: Ja, zeker.
[00:01:27] Speaker A: Veranderd, ja. Ten positieve of ten negatieve?
[00:01:30] Speaker B: Er zijn positieve dingen, de communicatie. Toen ik begon bestond een mobiele telefoon nog niet, om even iets te zeggen. En die computers waren in het begin een stadium, dat heeft zich ontwikkeld. Dat heeft goede kanten en slechte kanten. Dus er vindt ontwikkeling plaats in de samenleving. Maar als je gaat kijken naar gezag en tegenovergezegde van anarchie, dan denk ik dat het achteruit is gegaan.
[00:01:55] Speaker A: Heeft u als rabbi nog een beetje gezag bij de Joodse gemeenschap?
[00:01:58] Speaker B: Ik denk het wel, ja.
Ja, dat denk ik wel. Dat mensen wel naar me luisteren, dat mijn woord wel gehoord wordt.
[00:02:05] Speaker A: Dus dat is niet veranderd in die vijftig jaar?
[00:02:07] Speaker B: Dat is wel veranderd, want ik begon dus als lokale rabijn. Als rabijntje, ja, als leraartje. En op een gegeven moment krijg je een positie. En vanuit die positie, ik merk dat ik met respect wordt behandeld. Ik zal ook al die rekening houden met Hoe anderen denken natuurlijk. Maar dat is natuurlijk gegroeid in mij, omdat je ouder wordt en meer levenservaring krijgt. En dat is dan ook, je gemeenschap gaat anders naar je kijken. Ik herinner mij toen ik in 2008 benoemd werd tot opperrabijn, na 23 jaar waarnemend opperrabijn te zijn geweest. Wat verandert er nou helemaal niks? Ik ben dezelfde persoon, dezelfde dingen, officieel dezelfde gezag, maar toch verandert het. Dus de titel is belangrijk en dan kan je het mee doen en er wordt ook iets van verwacht. Dus dat is veranderd.
[00:02:54] Speaker A: Nu in de afgelopen jaren, het is ook een boodschap die u vaak brengt, ook regelmatig als u in onze uitzendingen bent, dat het antisemitisme toeneemt, ook in het licht van de Gaza-oorlog. Dus sinds 7 oktober 23 is het antisemitisme in ons land ook heel erg Toegenomen?
[00:03:11] Speaker B: Toegenomen weet ik niet. Ik denk niet dat het toegenomen is. Ik denk dat het zichtbaarder is geworden.
[00:03:18] Speaker A: Maakt u zich daar zorgen over?
[00:03:20] Speaker B: Ja, daar maak ik me redelijke zorgen over. Dat heeft weinig zin natuurlijk. De chauffeur waar je op gaat blazen, waar mijn monin van zegt, het heeft geen reden. We doen het. We blazen op Rosh Hashanab, die chauffeur, op de Ramshoorn, omdat het er staat. Omdat het geschreven staat. Die moet doen. Geen reden. Maar vervolgens is de boodschap wakker. Komt tot inkeer. Is er dan wel of is er geen reden? Precies dat is nou hoe een mens moet leven. Enerzijds, dingen zijn zoals ze zijn. Antisemitisme zullen we niet kunnen bestrijden. Bestrijden wel, maar dat is er gewoon. Dat is onuitroeibaar, door de eeuwen heen. Dat is een gegeven. Het waarom heeft geen enkele zin om die vragen te gaan stellen.
[00:03:59] Speaker A: Maar de vraag is, hoe sta je daarmee om?
[00:04:00] Speaker B: Maar dat betekent niet dat je moet zeggen, het is een gegeven en dus doe ik er niks mee. Dus enerzijds moet je actie ondernemen, anderzijds moet je ook neerleggen bij wat er is. En het antisemitisme is dus altijd geweest na de Tweede Wereldoorlog. Na de bevrijding was het heel groot in Nederland, heel groot, maar er werd niet over gesproken. Het was niet netjes om antisemitisch te zijn. Trouwens, vandaag is niemand antisemiet, het is allemaal antizionist. Maar dat is natuurlijk een feit en ander woord voor antisemiet.
[00:04:26] Speaker A: Het komt op hetzelfde neer. Ja, in deze uitzending gaan we het hebben over Rosh Hashanah, het Joods nieuwjaar, en Yom Kippur, de grote verzoendag. En in de geschiedenis, de recente geschiedenis, zien we dat er regelmatig, bijvoorbeeld in Israël, aanslagen plaatsvinden op Joodse feestdagen. En degene die ons natuurlijk heel recent nog in het geheugen zit, is dat op het einde van het Lofe-Hutte-feest, op Shemgat Torah, 7 oktober plaatsvond in de aanslag van Hamas.
Is dat ook iets waar u nu rekening mee houdt, in de zin van er komt weer een van de Joodse feestdagen aan, dus het kan weer onrustgraag zijn?
[00:05:02] Speaker B: Ik denk dat de Joodse feestdagen, vergeet ook niet Jom Kippoer, er was de Jom Kippoer oorlog.
[00:05:08] Speaker A: 50 jaar geleden.
[00:05:08] Speaker B: Ja, er wordt altijd, er wordt toch, ja, men ziet dat op die dagen meer kans is op aanslagen. Daar moet je dus rekening mee houden, ja. In beveiliging.
[00:05:19] Speaker A: Ja, doet u dat ook zelf?
[00:05:20] Speaker B: Ja, natuurlijk doe ik dat.
[00:05:21] Speaker A: Ja. We gaan het hebben over Rosh Hashanah, want Joods nieuwjaar, terwijl het nog september is. Hoe komt het eigenlijk dat Joden in september nieuwjaar vieren?
[00:05:34] Speaker B: Het woordje nieuwjaar, moet ik altijd maar corrigeren, het heet dus roshashna, het hoofd van het jaar. En we hebben dus in, net zoals het hoofd van invloed is op het hele lichaam, is dus die dag ook van invloed op het hele komende jaar. Dus ik haal het een van het woordje vieren af, want vieren denk je aan, ja net zoals in het maatschappelijke jaar.
[00:05:57] Speaker A: Champagne, oliebollen.
[00:05:59] Speaker B: Oliebollen en grillende keukenmeiden en rotjes en ga zo maar door. Dat is dus helemaal niet aan de orde. Het is een feestdag, want je bent blij, je bent blij verheugd, dat je dingen goed kan doen en kan repareren.
[00:06:11] Speaker A: Maar waarom in september?
[00:06:12] Speaker B: Ja, waarom in september? Het is dus niet in september, dat is de profane naam. Het is in tischri, je hebt dus twee tellingen. Als we gaan kijken wanneer het nieuwe jaar begint, dan is dat dus nu.
Maar er is een ander begin van het nieuwjaar, dat is Nissan. Dat is het begin van de uittocht uit Egypte. Dus er zijn twee nieuwjaren.
[00:06:36] Speaker A: Het zijn de start van twee nieuwjaren. Oh, nu wordt het wel heel ingewikkeld.
[00:06:40] Speaker B: Nou, dat valt wel mee. Maar het zijn twee aparte aspecten. Kijk, op Rosh Hashanah, bij de uittocht uit Egypte, kwam alles over ons heen. De zee werd gesplitst, de tien plagen van boven, van boven naar beneden. Geïnspireerd worden. Op Rosh Hashanah is er een andere manier van dienen van God, die centraal staat. Dat is niet van boven naar beneden, maar van beneden naar boven. Zo aan jezelf werken. Dat zijn twee dingen. Als je gaat kijken naar 7 oktober, dat komt over ons heen. En dan zie je een heleboel joden daardoor toch geïnspireerd worden.
Dat is negatief. En plots hun Joden opvoelen en terug gaan naar de synagogen. Dat overkomt ze. Nou, dat is geweldig.
[00:07:26] Speaker A: Maar Rosh Hashanah werkt anders.
[00:07:27] Speaker B: Dat is precies andersom. En wat ga ik ermee doen? Dus we hebben twee punten in het jaar die dus in elkaar verlengden liggen, maar een andere manier van het dienen van God.
[00:07:38] Speaker A: Maar Joods nieuwjaar, ik noem het toch maar nieuwjaar even voor de gemakkelijkheid, maar de Jooden hebben ook een andere jaartelling. Welk jaar wordt het maandagavond?
[00:07:46] Speaker B: 5, 7, 8, 6.
[00:07:47] Speaker A: 5, 7, 8, 6.
[00:07:48] Speaker B: Dat is vanaf de schepping van de mens, van Adam.
[00:07:51] Speaker A: Ja.
[00:07:51] Speaker B: Ja, dus dan kunnen we elkaar allerlei vragen stellen van over al het fossiel die gevonden wordt, et cetera, maar ik denk dat dat niet in deze uitzending hoeft, maar het klopt dus allemaal. Het is de dag dat Adam, de eerste mens, is geschapen. Op de 25ste van de maand is de wereld geschapen. Het nieuwe jaar, Rosh Hashanah, begint op de dag dat de mens om de wereld is neergezet.
[00:08:20] Speaker A: Waarom is dat zo belangrijk om daarbij stil te staan, om daar speciaal een feestdag omheen te organiseren?
[00:08:27] Speaker B: Wij organiseren er geen feest omheen. De Torah zegt ons dat Rosh Hashanah een bepaalde heilige dag is. En dat we daar een aandacht aan moeten besteden. En dat we daar de mogelijkheid hebben om het komende jaar te beïnvloeden. Net zoals het hoofd, het lichaam, op alle fronten beïnvloedt. Dus niet Joden hebben die dag gefabriceerd.
[00:08:52] Speaker A: Nee.
[00:08:52] Speaker B: De Bijbel zegt toen is de wereld geschapen. En die dag moet je gedenken, want dan heb je de kracht om dat en dat en dat te gaan doen.
[00:09:00] Speaker A: Dus het is eigenlijk een gebod van de Heerde God?
[00:09:02] Speaker B: Het is een gebod, ja.
[00:09:02] Speaker A: Hoe gaat het dan, zeg maar? Wat is het gebod? Wat moet u doen op Rosh Hashanah?
[00:09:09] Speaker B: Centraal staat de shofar, de ramschoren.
En de ramshoor, zoals ik het even al gezegd heb, roept op tot voorwakker. Inspiratie. Maar ook weet dat je niet alles in de hand hebt. Daar aan die gedachte, die staat centraal, die wordt vermeld in het Torah. En daaraan moeten we op die dag werken. Aan jezelf.
[00:09:30] Speaker A: Rosh Hashanah wordt ook wel het feest van de bazaar genoemd, hè? Tenminste, zo staat het ook in de rijbehalen.
[00:09:34] Speaker B: Ja, zeker.
[00:09:36] Speaker A: Oké, u blaast op de shofar en dat is het dan?
[00:09:40] Speaker B: Nee, dat is het natuurlijk niet. Het zijn twee dagen van 24 uur, dus 48 uur. De eerste dag staat centraal dat van boven naar beneden, God heeft de wereld geschapen, punt, dus die wereld is er, zoals ze is. En dan de tweede dag, aan jezelf werken. Dus niet het mooi dat je hier bent. En wat nu? Adam Die man heette dus Adam en niet Hendrik, om hem even een naam te noemen. Is Aleph, de 1, getallenwaarde, de eerste let van het Joodse alfabet. En de Dam is bloed, dus 1, 1 dat is God. En Dam is bloed, de mens, het lichaam. Dus de mens moet zich realiseren dat hij is een combinatie van ziel en lichaam. En dat hij op deze aarde zit, want hij is geschapen als laatste om deze aarde te gebruiken. Dus God wil op een gegeven moment een wereld hebben. Hij heeft in die wereld een mensen neergezet, opdat ze hem dienen. Waarom? Dat weten we niet. Dat is dus gewoon zo. Heeft God ons nodig? Nee, natuurlijk niet. Was er eerst God en daarna God en de mens? Dat kan je ook niet zeggen, want op dat moment, als je dat zegt, dan is er dus een beperking in de eeuwen. En dat is er dus niet.
Dus God is een wereldgeschap en in die wereld wil hij dat wij hem dienen. En dat wij dus ons gedragen zoals de Torah voorschrijft dat we ons moeten gedragen. Waarom? Dat weten we niet.
[00:11:01] Speaker A: Maar dat is wel zo. Maar dan sta je wel bij stil op Rosh Hashanah.
[00:11:03] Speaker B: Zeker staan we bij stil.
[00:11:04] Speaker A: Nou ja, op die dag heb je ook heel veel symboliek. Bijvoorbeeld appel met honing, Ethioden dan.
[00:11:11] Speaker B: Waarom? Zoet wijst op iets positiefs, scherp op iets negatiefs. Het appel is toevallig zoet en we wensen elkaar een zoet jaar. Dat is de simpel gedacht, dat gaat veel dieper. Het feit dat die appel zoet is, En die honing erbij, dat wijst dus op hogere sferen. En we doen dus allerlei symbolische handelingen, verrichten we in het eten, etcetera, die dus te maken hebben met, daar kon dus Borgo God vragen, voor een goed en een zoet jaar. Dus daar ben je de hele tijd mee bezig. Vragen voor een goed jaar, maar ook, als je iets wil hebben, dan moet je wel netjes gedragen. Dus dat loopt in elkaar over de hele tijd.
[00:11:57] Speaker A: Ja, hoe gaat het dan bij u thuis, Roger, zo'n navire?
[00:12:00] Speaker B: Dat gaat wel goed.
[00:12:01] Speaker A: Ja, maar wat doet u dan? U staat ochtends op, dan gaat u naar de synagoge ofzo?
[00:12:04] Speaker B: Nee, het begint dus dit jaar maandagavond. En trouwens, dat we dus die data veranderen... Dat is omdat wij een maanjaar hebben. Onze kalender gaat af.
[00:12:19] Speaker A: En die loopt anders dan een geestelijheidskalender.
[00:12:21] Speaker B: Uiteindelijk komt het weer op hetzelfde neer, want het is een combinatie. Maar een maand, de eerste van de maand, is het nieuwe maan. De vijftiende van de maand is het volle maan. En dan gaat het weer terug. Dus een maand zit gekoppeld aan de maan.
[00:12:35] Speaker A: Het wordt dus een avond en dan is het nieuwjaar en dan wenst u uw vrouw en uw kinderen allemaal gelukkig nieuwjaar of niet?
[00:12:40] Speaker B: We gaan dus naar de synagoge. Ja, je wenst elkaar shanat wa mutuka, een goed en zoet jaar. En dus ook dat je ingeschreven mocht worden voor een goed en zoet jaar. Dat wens je elkaar toe. Er wordt ook gekeken van hoe wens je de ander iets toe? Doe je het alleen maar uit eigen belang of wens je de ander iets toe? Dus daar begint het al. Daarna heb je dus de maaltijd met de kiddo's, wijn. Met diverse gerechten die gekoppeld zijn aan Rosh Hashanah. Veel zoet dus. Er wordt gezongen, er wordt gelernd, je studeert.
[00:13:16] Speaker A: Is het een vrolijke sfeer? Is het een beetje net zoals ons oud en nieuw?
[00:13:21] Speaker B: Nee, zeker niet.
Het gewone maatschappelijke Nederlandse auto nu is een beetje hol, dat is drinken, maar niemand weet waarvoor die drinkt. Nee, dat is bij ons niet het geval, dat is een stukje spiritualiteit. Maar in die spiritualiteit, kijk, je moet God dienen met vreugde. Dus je kan zeggen, alleen maar depressief worden van de dingen die je verkeerd hebt gedaan. Je kan ook zeggen, wat fijn dat ik besef dat ik dingen verkeerd heb gedaan, dan kan ik ze verbeteren. Nou, dat is dus de manier waarop het gedaan moet worden, vanuit vreugde.
[00:13:50] Speaker A: Ja, maar wel gewoon een blije dag. Het is een vreugdevolle dag.
[00:13:54] Speaker B: Ja, blij, maar niet een loosblij. Als je drinkt, dan word je vrolijk, maar dat is op niks gebaseerd. Ja, dus dat is niet de bedoeling.
[00:14:04] Speaker A: Maar het is ook weer niet zo dat alle Nederlanders zich helemaal laveloos drinken op een autonieuwe.
[00:14:08] Speaker B: Nee, maar die zie ik wel de hele tijd.
[00:14:10] Speaker A: Nou ja, wat u al zei, op Rosh Hashanah wordt op de shofar geblazen, volgens mij ook in de dagen daarvoor.
[00:14:19] Speaker B: Ja, in deze maand wordt iedere dag op de shofar geblazen. Maar honderd tonen of dertig tonen op Rosh Hashanah, dus dan zijn er meer tonen.
[00:14:28] Speaker A: En dat is alleen maar wordt wakker? Is dat echt de betekenis ervan?
[00:14:31] Speaker B: Ja, voorbereiding, wordt wakker, binnenkort is het Rosh Hashanah. En dan moet je je voorbereiden, je moet niet zo hups erin springen. Als je een leuk feest hebt, wel een leuk feest, dan moet je je voorbereiden. De voorbereiding maakt dat het feest mooier is, want je moet je voorbereiden. Dus als de hele maand vooraf gaat aan Rosh Hashanah, de maand Elul, waar we nu in zitten, dan vergelijkt men wel dat De koning bevindt zich in het veld. Om bij de koning te komen is heel lastig, dat lukt je niet. Tenzij allerlei kanalen en formaliteiten. Maar soms gaat de koning tussen de mensen en dat is de maand Elul. Dan kan je zo naar hem toegaan, het maakt hem bereikbaar. Dat is als voorbereiding voor Rosh Hashanah.
[00:15:14] Speaker A: Rosh Hashanah is het begin van de tien ontzagwekkende dagen. Geduchte dagen wordt het ook weleens genoemd of dagen van één keer. Wat betekent dat?
[00:15:23] Speaker B: Nou, dat is precies waar ik het over heb. Het zijn ontzagwekkende dagen. De bedoeling is dat er ontzag bij ons wordt gewekt. Dat wij dus beseffen dat er meer is dan alleen maar het materiële leven, dat er een eeuwig is, die wil dat we dienen. En dat moet gekweekt worden, dat ontzag voor God.
[00:15:40] Speaker A: Maar klinkt ook een beetje zwaar, dat het niet echt drie, tien vrolijke dagen zijn, maar meer gaat over één keer, over ontzag.
[00:15:48] Speaker B: Maar één keer kan je op twee manieren doen. Dan kan je doen waarvan depressiviteit, Maar dat is dus niet de weg die Jolodom wil. Die laat ook uitdoen vanuit vreugde. Het feit dat we gelegenheid hebben om onszelf te verbeteren, het feit dat we gelegenheid krijgen om invloed te hebben op het wereldgebeuren, dat roept vreugde op.
[00:16:10] Speaker A: Maar hoe doet u dat zelf? Gaat u dan thuis op een stoel zitten en nadenken wat ik het afgelopen jaar verkeerd gedaan heb?
[00:16:14] Speaker B: Nee, in de synagoge zijn er gebeden. Die gebeden worden langzaam... Ja, die hele gedachte zit daarin. En dan krijg je het sofa blazen wat centraal staat in de synagoge. Dan werk je aan jezelf. Je leest en je probeert jezelf te prikkelen. om goed na te denken, hoe kan ik mezelf verbeteren, wat voor voornemens ga ik hebben. Het gaat om de voornemens. Op Rosh Hashanah zijn het de voornemens, hoe ga ik mezelf verbeteren, wat heb ik verkeerd gedaan, wat ga ik niet meer doen. Dan heb je dus, dat zijn dus twee dagen Rosh Hashanah, dan heb je zeven dagen een soort examenweek. Leuk dat je alles op je hebt genomen, maar ga je het ook doen? En uiteindelijk is dan de Yom Kippur, de grote verzoendag, Daar wordt de beslissing geveld. Dan is het einde van het eindexamen de laatste loodjes.
[00:17:03] Speaker A: Dat is dan jonkieploor. Wat is dat dan voor dag? Want het is de heiligste dag van het jaar voor de Joden. Waarom?
[00:17:10] Speaker B: Omdat het heel groot belang is. Ten eerste is het de dag, als we even aan de geschiedenis in gaan, want je vroeg mij tevoren de datum. Waarom die en die dag, waarom nu, waarom niet.
Het Joodse volk stond op de berg Sinai. Mozes ging de berg op. 40 dagen, 40 nachten was hij daar. Komt dan naar beneden met de stenen tafelen. Maar het Joodse volk had het gouden kalf. Dus wat gebeurt er? Die stenen tafelen worden gebroken. Mozes gaat weer naar boven.
om tot één keer te komen, vergiftiging te vragen voor het Joodse volk. En dan de derde keer gaat hij naar boven en dan komt hij naar beneden, weer veertig dagen later, op Yom Kippur. Dus toen is Mozes naar beneden gekomen met de tweede set stenen tafelen. En dat was dus de volmaking van de verzoening van wat hij al verkeerd had gedaan. Dus dat is de dag van Yom Kippur.
Nou, de grote verzoendag, toen was het de verzoening tussen God en het Joodse volk ontstaan.
[00:18:13] Speaker A: Door middel van de wet.
[00:18:14] Speaker B: Nee, hij kwam naar beneden, de Joden hadden verkeerd gedaan. Toen heeft het Joodse volk dus gekregen, de Torah en alles wat er omheen zit. En dat is het, de Torah is het De gebruiksaanwijzing, hoe wij moeten leven, hoe God wil dat wij leven. Nou, als je dan tot besef komt dat toen het verkeerd was gegaan, uiteindelijk heeft God ons weer vergeven, dus we kunnen het allemaal repareren. Dat stemt tot vreugde, niet tot droevenis, niet tot depressiviteit. Dus het feit dat ik het kan repareren, het feit dat ik dat wil gaan doen, dat is vreugdevol, dat ik die mogelijkheid heb gegeven.
Jom Kippur dienst, er wordt ook het Shema Yisrael gezegd. Wat we onder andere zeggen, er wordt dan verschillende keren gezegd, en dan met een aantal zinnen daarna is het gebed, wat iemand ook zegt, op zijn sterfbed.
[00:19:10] Speaker A: Het Shema Yisrael, misschien kunt u dat nog even uitleggen, dat is het... Denk ik, het meest bekende Joodse gebed.
[00:19:16] Speaker B: Hoor Israël, Hashem, dat ken Hashem, dat is maar één God. Ja, en dat kan je natuurlijk heel... Ja, het is maar één God en er zijn er niet twintig punten. Je kan ook snappen als dat... Wat betekent er eens één God? God is het middelpunt van alles en het draait om hem. En als ik op een gegeven moment te veel denk, God is er en ik ben er ook, dan ben ik in feite bezig met een afgeroden dienst.
En die afgoeddienst die de Joden dus deden toen bij dat Gouden Kalf, dat is nou precies wat weg moet.
[00:19:45] Speaker A: Ja, Jom Kippur, de meest heilige dag, het is ook een vaste dag, waarop.
[00:19:50] Speaker B: U... Niet eten en niet drinken.
[00:19:52] Speaker A: Ja, niet eten en niet drinken, volgens mij 25 uur lang. Wat raakt u het meest op die dag?
[00:19:58] Speaker B: Ik denk dat de meeste mensen worden geraakt door het begin van de Yom Kippur, het Kol Nidre. Daar begint het mee. Dan weet je, je begint er iets heel belangrijks. En aan het einde is dus dat Shema Yisrael uitroepen, waarvan je weet dat ook iemand die doodgaat, die sterft, dat ook uitroept op zijn sterfbed. En tenslotte eindigt het met het blazen weer op de shofar, één toon. Als je meerdere tonen hebt, dan wijst het op verschillende vormen van het dienen van God, van gebrokenheid, zusgebrokenheid, zoopgebrokenheid. Het gaat om de essentie. Dat is die één. Dus vergeet even over alles. Mijn opdracht is om goed te leven, punt. Geen gezeur, geen misschien zus, misschien zo. Doen. Daar eindig ik toen kippen mee.
[00:20:51] Speaker A: Wat is de reden dat het vasten zo belangrijk is op die dag?
Wat is de nut van het vasten?
[00:20:57] Speaker B: Het wordt weer aangegeven in het Torah dat dat moet. Maar vasten betekent natuurlijk ook dat je dan toch meer je concentreert en ziet en beseft hoe afhankelijk je bent van materialisme. En daar wil je even afstand van nemen.
[00:21:13] Speaker A: Dat is de reden van het vaste. Is verzoening...
[00:21:18] Speaker B: Verzoening is wel een goede naam ook, want wat heb ik net gezegd, op de Joop Kippen kwam Mozes naar beneden met het tweede set stenen tafelen en was er verzoeningsopgetreden.
En God heeft zich verzoend en vergeven. Het was interessant, toen Mozes de eerste keer naar beneden kwam, en de tweede keer naar beneden kwam, dus de derde keer dus, bij de stenen tafelen. De eerste keer die hij naar beneden kwam, kwam hij met die stenen tafelen, goed die zijn toen gebroken vanwege de afgelopen dienst, en de tweede keer komt hij weer met een tweede set stenen tafelen, maar was er om hem heen een soort licht, Maar waarom was dat de eerste keer niet? Want eigenlijk waren die eerste stedentafelen op een hoger niveau dan die tweede, want die eerste waren door God zelf gemaakt. Die tweede set... had Mozes moeten maken. Dan kan je zeggen, nou die eerste set is dan toch heiliger dan die tweede set. Dat klopt. Anderzijds, wat is het doel van ons zijn hier op aarde? Dat we het zelf doen. Mozes heeft dus de kracht gekregen, en wij dus ook, als we iets doen, om daarmee heel hoog te reiken. En dat is belangrijker dan Die eerste set waar het godsdade was, maar de mensen niet bij betrokken was.
[00:22:39] Speaker A: Maar verzoeningen in het jodendom, is verzoening altijd mogelijk? Ook bijvoorbeeld voor mensen die onherstelbaar kwaad hebben gedaan?
[00:22:47] Speaker B: In principe is altijd verzoening mogelijk, ja.
[00:22:50] Speaker A: Ja, altijd.
[00:22:51] Speaker B: Altijd, ja. Naarmate kwaad er slechter is geweest, is het natuurlijk steeds ingewikkelder. Ja, en als je iemand vermoord hebt, dan kan je diegene die je gedood hebt, God behoeden, die komt niet terug.
[00:23:04] Speaker A: Nee.
[00:23:04] Speaker B: Ja, maar uiteindelijk kan je op alles tot inkeer komen.
[00:23:08] Speaker A: Wat is daar de voorwaarde voor? Of werkt dat niet zo?
[00:23:12] Speaker B: Jawel, nee, dat werkt dus helemaal niet zo. Kijk, wat je nu gaat zeggen is...
Ik moet gaan oordelen of iemand anders wel of niet verzoening heeft gedaan. Zo werkt dat niet. Dat bekijkt God. Daar houden we ons niet mee bezig. Dus het begrip of iemand goed of slecht is, zondig of niet zondig... Kijk, het kan zijn... Stel nou, ik ben van natuur een sadist. Ja, maar jij niet. We komen uit het aardigste bestaan boven. En nou ja, je hebt nooit iets verkeerd gedaan, maar je krijgt ook geen beloning voor, want je had geen sadisme in je. Ik wel, maar ik heb er nooit aan toegegeven. Dan heb ik wat gepresteerd. Maar dat kunnen wij mensen toch helemaal niet beoordelen. Ik kan toch niet zien wat voor slechte neigingen jij hebt.
[00:23:58] Speaker A: U zegt dat het oordeel is uiteindelijk bij...
[00:23:59] Speaker B: Uiteindelijk hoort het boven. Dus het hele begrip zondig, etcetera. We kunnen zien dat iemand iets verkeerd doet.
Maar of hij goed of slecht is, dat moet je tot boven beoordeelen. Dat is niet in onze hand.
[00:24:11] Speaker A: Gaat het bij een grote verzoendag alleen over uw band met de Alma? Of gaat het ook over verzoending met andere mensen?
[00:24:20] Speaker B: Het gaat aan elkaar gekoppeld. Het moet beide zijn. Het feit dat ik met iemand anders ruzie maak of neerkijk op een ander, is natuurlijk ook een gebrek aan geloof in de eeuwige. Want als ik dus geloof in de eeuwige, dan zie ik dat dat onzin is dat ik je ander haat.
[00:24:33] Speaker A: Dus stel bijvoorbeeld u heeft ruzie met iemand, dan moet u dat goed maken op Yom Kippur?
[00:24:38] Speaker B: Nee, dan moet je voor Yom Kippur de ander vergiftigingsvragen. Probeer goed te maken, want anders gaat die verzoening met God ook niet werken.
[00:24:45] Speaker A: En als het niet lukt?
[00:24:46] Speaker B: Of niet kan? De ander wil niet. Dat kan, dan moet je drie keer proberen. En als de ander blijft weigeren, is dat zijn probleem.
[00:24:55] Speaker A: Heeft Yom Kippur eigenlijk alleen voor joden betekenis? Of kunnen wij als christen of als niet-joden daar ook wat mee?
[00:25:03] Speaker B: Nee, ik denk dat je de gedachten daar iets mee kunt, maar jullie, mijn niet-joden, hebben niet de verplichting om zich te houden aan de wetten zoals die in het Torah staan. Er zijn in zo'n opname de zeven dogidische wetten, niet stelig, niet ontucht.
[00:25:17] Speaker A: Maar je zegt de gedachten, daar kunnen we wel wat mee.
[00:25:19] Speaker B: Maar de gedachten natuurlijk wel. Maar de niet-joden... Kijk, in het jodom zelf heb je ook gradaties. Ik bedoel, gradaties hebben ook niet meer beter en slechter. Er zijn 613 geënferbode.
Maar een heleboel geboden zijn alleen voor mensen die afstammelingen zijn van Aaron, Hacoheen, die kohanim zijn priesters. Die anderen hebben die wetten niet. En er zijn bepaalde wetten die alleen maar voor vrouwen zijn. Andere zijn alleen maar voor mannen. Sommige alleen voor koningen en niet voor het gewone volk. Maar ook als ik dus een bepaalde wet niet heb, die geld niet voor mij, betekent het niet dat die spirituele betekenis wel tot mij kan nemen. Hetzelfde geldt dus hier. Niet-Joden hoeven zich niet te houden. Zijn niet gebonden, tenzij ze Joods willen worden, maar dat bestimuleren we niet, want er is geen reden toe om Joods te worden. Maar dus op het moment dat je niet jood bent, heb je niet die verplichtingen, een x-aantal verplichtingen.
[00:26:19] Speaker A: Nee, maar wat vind je nou zo'n iets wat wij als niet-joden, waarvan u zegt dat het waardevol is om dat ook in overleg te nemen?
[00:26:26] Speaker B: Nou ja, ik dacht dat ik net zei, die afgodedienst, die begonnen was bij de Gouden Kalm. Nou ja, dat betekent al dat je zegt dat je jezelf tot het middelpunt van de wereld maakt. Afgeroden dienst kan zijn dat je je knielt voor een beeldje. Kan ook zijn dat je zegt, God bestaat er. Of, vergeet even God. Ik ben het belangrijkste, alles moet om mij draaien. Dan ben je ook al bezig met afgeroden dienst. Nou, omdat je afgeroden dienst niet deugt...
[00:26:49] Speaker A: Je maakt jezelf als God, eigenlijk.
[00:26:51] Speaker B: Je maakt jezelf als God, ja.
Dat dat niet deugt, dat is natuurlijk voor ieder mens van belang. Dus heel veel van die gedachten, de spirituele gedachten die in alles ook zitten, daar kan iedereen aan doen. Net zoals ik ben geen koheen, ik ben geen priester. Maar de gedachten, hoe de priester moet dienen in de tempel, etcetera, de gedachten die daarachter zitten, kan ik wel tot me nemen. Alleen ik heb niet die verpluchting.
[00:27:18] Speaker A: We gaan een beetje richting einde uitzending, want binnenkort begint dus Rogers na Tien Geduchte Dagen en die eindigen met Jong Kipoer. Voelt u zich na zo'n feestperiode, feestperiode of periode van een keer eigenlijk, voelt u dan zich anders dan daarvoor?
[00:27:34] Speaker B: Nou, dat weet ik dit jaar nog niet. Het zou wel moeten natuurlijk.
[00:27:37] Speaker A: Dat zou wel moeite hebben.
[00:27:38] Speaker B: Ja tuurlijk, anders heeft dat geen invloed gehad. Dat is net wat ik net gezegd heb. Processionaal neem je verhaal eens op je, op goede voornemens. Dan heb je een examenweek en daarna wordt er gekeken van heb je het examen volbracht?
[00:27:51] Speaker A: Ja.
[00:27:51] Speaker B: Ja dat is natuurlijk met de hele periode ook. Ja. voor Rosh Hashanah en na Rosh Hashanah, dezelfde, en na Yom Kippur, dezelfde bent gebleven, dan is dat, ja, dan heb ik hem wel in de wet gehouden, maar de invloed die het had moeten hebben, is dan zoek.
[00:28:08] Speaker A: Ja, laatste vraag. Voor het komende jaar, welk jaartal was het ook weer?
[00:28:12] Speaker B: 5, 7, 8, 6.
[00:28:14] Speaker A: 5, 7, 8, 6. Wat is uw hoop, wat is uw gebed voor het komende jaar?
[00:28:18] Speaker B: Ten eerste dat er voor ieder als individu shalom zal mogen zijn. En shalom betekent niet alleen geen oorlog, shalom betekent ook vrede, rust, dat je tevreden bent met wat je hebt en dat je goed bezig bent. Want als je niet goed bezig bent is er geen shalom met je omgeving.
Kijk, op dit moment, wat we gezien hebben, wat we zien is, het begon met anti-zionisme, dat ontaarde in antisemitisme, daarna krijg je polarisatie, en tenslotte zie je nu heel sterk een anarchisme. Alles mag, alles kan. Een politische agent die kan zijn mond niet meer open doen, want dan wordt hij ontslagen. Ik hoop dat die anarchie, die zich heel erg aan het verbreiden is als een ziekte, dat die mogen stoppen. En dan heb je shalom.
[00:29:04] Speaker A: Echte shalom. Daar hopen we allemaal op. Rabban Jacobs, dank voor uw komst naar de studio. Nu thuis ook bedankt voor het kijken naar deze uitzending van Christen voor Israël. U kunt op de hoogte blijven over de actualiteit en over interessante artikelen die wij publiceren op onze website cvi.nl slash actueel. Daar vindt u allerlei interessante achtergrond artikelen en ook onze uitzendingen en podcasts. Nogmaals, veel dank voor het kijken en graag tot de volgende keer.
