Episode Transcript
[00:00:05] Speaker A: Hij staat aan het roer van de grootste krant van Nederland. Voor sommigen is De Telegraaf de enige krant die openlijk durft op te komen voor Israël. Voor anderen is het juist een krant die olie op het vuur gooit in een al gepolariseerd debat. Cameron Ola, hoofdredacteur sinds 2023, heeft sindsdien moeilijke keuzes moeten maken. Hoe gaat hij om met kritiek? bedreigingen en de zoektocht naar betrouwbare feiten. In dit gesprek blikken we met hem terug op de keuzes van de Telegraaf en kijken we vooruit. Wat is goede journalistiek in tijden van oorlog en polarisatie? Cameraman Van Aert, welkom. Fijn dat je bij ons in de uitzending wil zijn. De Telegraaf, die wordt door veel mensen gezien als de enige grote krant die pro-Israël is. Wat vind je van die kwalificatie?
[00:00:48] Speaker B: Ja, ik krijg inderdaad heel veel reacties en dat is natuurlijk altijd fijn om positieve reacties te krijgen. Tegelijkertijd vind ik dat ook wel ingewikkeld, want we hebben natuurlijk wel sinds 7 oktober 2023 dat iedereen probeert iedereen ook weer in twee kampen in te delen.
[00:01:02] Speaker A: Ja, dus of je bent pro of je bent anti.
[00:01:03] Speaker B: Of je bent anti, of je bent pro gaza, of je bent anti. Dus dat vind ik het ingewikkelde eraan, dat ik dan daar ook elke keer weer toch op moet reageren van hoe ik daar naar kijk.
[00:01:15] Speaker A: Hoe kijk jij daar?
[00:01:16] Speaker B: Maar kijk, we zijn nu zo ver pro-Israël dat we voor het bestaan zeggen van Israël zijn. En dat is helaas geen vanzelfsprekendheid meer. Er zijn genoeg krachten in deze samenleving die daar op een andere manier naar kijken. Ik zie alleen maar wat in de straten gebeurt, wat zelfs in de politiek gebeurt. We zijn wel heel duidelijk anti-Hamas. Tegen de terreur. En zo kijken we er naar.
[00:01:43] Speaker A: Nu zijn er veel mensen in onze achterban van Christen van Israël die ervaren dat Israël vaak negatief of op z'n minst eenzijdig in de media verschijnt. Hoe kijk je zelf naar de rol van de telegraaf in dat beeld?
[00:01:56] Speaker B: Wij moeten gewoon, zoals alle media, maar dat blijkt elke keer weer ingewikkelder, moeten we ervoor zorgen dat we de feiten en de journalistiek opeenzetten en niet vanuit een soort activisme. Dus op het moment dat de regering net in Yahoo zaken doet waarvan wij vinden dat dat niet goed is, dan moet je dat ook kunnen beschrijven in een commentaar. In artikelen moet je gewoon beschrijven wat er gebeurt. Daar hoeft geen mening in te zitten, maar in hoofdredacties en commentaren, daar zit natuurlijk wel die mening van de telegraaf in. En we hebben natuurlijk veel kolumnisten die... Een enkele kolumnist, die kan je ook wel echt... Leon de Winter, die kan je wel echt als pro-Israël zien. Maar ook bij hem is het... Het trekpunt moeten wel de feiten zijn.
[00:02:36] Speaker A: Ja, de feiten. Nou, dat is een onderwerp... En dat.
[00:02:38] Speaker B: Is een heel ingewikkelde... Daar gaan we nog steeds wat over hebben. Maar dat is natuurlijk heel ingewikkeld. Maar zo kijk ik er wel naar. En als dat betekent dat de kwalificaties pro-Israël zijn of dat... Dan snap ik die...
[00:02:52] Speaker A: Dat is een soort van bijeffect, zeg je.
[00:02:54] Speaker B: Dat is dan het bijeffect. Maar wat natuurlijk heel verwarrend is dat mensen Israël en de regering Netanjahu dat verwarren en alles op één hoop gooien.
[00:03:03] Speaker A: Wij merken dat als je uitspreekt voor Israël dat je vaak kritiek krijgt. Het komt je op kritiek te staan. Hoe ervaren jullie dat bij de Telegraaf? Krijg je hier veel kritiek?
[00:03:13] Speaker B: Dus naast die positieve reacties, vanuit de hoek van veel Joodse Nederlanders, mensen uit Israël, dat we de kant hebben die jij beschreef, hebben we natuurlijk ook te maken met heel veel bagger, bedreigingen, boze reacties. Dat hoort erbij. Als ze fatsoenlijk zijn, dan krijgen ze ook gewoon nog een antwoord. En als ze te ver gaan, dan hebben ze een zero-tolerance-beleid en doen we ook aangifte. En soms is het ook heel persoonlijk. Ik ben zelf islamitisch opgevoed, dus ik krijg dan ook wel al heel gauw het verwijt dat ik een verrader ben. En daar begint het en uiteindelijk gaat het naar bedreigingen. Maar ja, in deze functie en als überhaupt als journalist tegenwoordig moet je allemaal dikke huid hebben.
[00:04:00] Speaker A: Ja, we komen daar zo nog verder op terug. We beginnen altijd deze uitzending met kort even kijken naar de afgelopen dagen, wat is er allemaal gebeurd en er gebeurt rondom Israël helaas heel veel. Afgelopen woensdag werd een etappe van de Vuelta, de wielerwedstrijd in Spanje, die werd niet afgerond vanwege Palestijnse demonstranten die de fietsers hebben geblokkeerd en daarmee een gevaarlijke situatie hadden veroorzaakt. Nu heeft de technisch directeur van Huelta bij een van de Spaanse media laten weten dat hij hoopte dat de Israelische wielerploeg, dat was dus de ploeg waar de demonstranten tegen demonstreerden, dat die zelf uit hun ronde zou stappen. Dat hebben ze niet gedaan. De Telegraaf heeft daar ook over bericht. Hoe kijk jij naar dit hele gebeuren in Spanje?
[00:04:39] Speaker B: Echt schandalig wat zo'n verwalte directeur zegt. Ze zouden zich moeten terugtrekken. Maar we zien dit continu. Politici, bestuurders, organisatoren van evenementen, sportbonden... ...laten zich gijzelen door een vokale minderheid. We zien het ook in Nederland gebeuren. Er komt het EK Honkbank Rotterdam aan. En er zijn politieke partijen, inderdaad in Rotterdam, die zeggen... ...Israël zou niet meer mogen meedoen. Er is volgende week een wedstrijd. Jong Oranje tegen Jong Israël in Venlo. En bekend is geworden dat dat zonder supporters wordt afgewerkt.
[00:05:13] Speaker A: Omdat mensen bang zijn voor tegenstoot.
[00:05:15] Speaker B: Daar ga ik van uit, dat ze niet de veiligheid kunnen garanderen. Dan hebben we toch verloren als samenleving. Als wij sportwedstrijden niet meer veilig kunnen laten doorgaan.
[00:05:28] Speaker A: Ja, maar aan de andere kant kun je ook heel pragmatisch zijn en zeggen van dit is nou eenmaal een gevoelig punt, dus laten we maar even de veilige kant op.
[00:05:34] Speaker B: Ja, maar dat mogen we echt never, nooit accepteren. Dat zijn niet die vrijheden die we in ons land hebben. Dat is niet onze democratische rechtsstaat waarin we leven. Wij, politici, bestuurders, burgemeesters, sportbonden, organisatoren van evenementen, die moeten ervoor zorgen dat... Iedereen die welkom is om gewoon sport te kunnen beoefenen. Of het nou de Vuelta is, of het nog het EK Honkbal is, of een voetbalwedstrijd is tussen Jong Oranje en Jong Israël. Maar we laten ons gijselen door een focale minderheid. En die krijgen hun zin, omdat zij met vlaggen staan te wapperen, leuzen staan te skanderen en met geweld dreigen. Dus we laten ons ook echt gijselen door angst. Dat is uiteindelijk wat er gebeurt.
[00:06:15] Speaker A: Ander nieuws, want de oorlog in Gaza gaat onverminderd door. Het Israëlische leger is op dit moment bezig in Gazastan. Hamas heeft opnieuw aangegeven dat zij openstaan voor een deal over Gaza. En daarbij zouden ze alle Israëlse geiselaars willen vrijlaten in ruil voor vrijlating van een aantal pausijnse gevangenen. En die mededeling van Hamas kwam nadat de Amerikaanse president Trump de groep had gesommeerd om 20 geiselaars in Gaza vrij te laten. Mijn vraag is eigenlijk deze. Verwacht jij dat er binnenkort een staak tot vuren komt? We wachten er al bijna twee jaar op.
[00:06:50] Speaker B: Ja, kijk, dit is natuurlijk echt... Nu vraag je me voorspellingen. Dat weten we allemaal niet. Ik zou alleen maar kunnen zeggen, het goede nieuws is dat er hoop voor die Gijzelaars is. Dat is natuurlijk ook in Nederlandse media, maar ook in onze samenleving. We lijken soms wel te vergeten wat er op 7 oktober gebeurd is en dat Hamas nog altijd Gijzelaars is. vast houdt, diep onder de grond in tunnels, in de hel van Hamas. Dat mogen we geen enkele dag vergeten. Iedere keer als we over Gaza schrijven, over berichten, moeten we daar ook in aandacht voor hebben. Dat betekent dat ieder sprankje hoop wat er is dat zij vrij zouden kunnen komen, is denk ik goed nieuws.
[00:07:33] Speaker A: Het verschil is wel dat dit ongeveer een van de eerste keren is dat Herman zegt, we gaan alle geisenaars vrij laten eerst zeggen. Eerder ging het altijd over een aantal of tien of misschien twintig of zo, maar nu allemaal.
[00:07:43] Speaker B: Nee, daarom zeg ik, het is een spankje hoop en goed nieuws. En dat is natuurlijk wel de vraag wat er tegenover staat. En het is te hopen dat de regering Netten-Jouw niet om alleen maar op die stoel te willen blijven zitten en op het plus te willen blijven zitten denkt, wij willen gewoon die oorlog doorzetten en het traineert. Je hoopt echt dat beide kanten dan ook Ja, serieus daarover willen spreken.
[00:08:04] Speaker A: Ja. Jouw ouders, die komen uit Pakistan. Die zijn in Nederland komen wonen. Je noemde ook al net, je bent islamitisch opgevoed. Hoe keek jij in je jonge jaren naar Israël en naar Joden en je omgeving en zo, je familie?
[00:08:17] Speaker B: In mijn echt jonge jaren had ik er weinig besef van. Dus dat besef kwam pas eigenlijk in de middelbare schooltijd. Of het bestaan van Israël ook. Ik ben opgegroeid in Amsterdam-West, in de Baarsjes. Dat was op dat moment ook echt zo'n achterstandswijk.
Ik zat in groep 7, 8, toen het 50 jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog was. En er was aandacht voor, maar een beperkte aandacht. Toen ik een jaar later de middelbare school terechtkwam, had ik te maken met allemaal klasgenoten die allemaal precies wisten hoe die oorlog was geweest, die verhalen kenden, die mensen kenden die nog de verhalen konden vertellen. Dus ik was echt in shock, want dat had ik dus op mijn school helemaal niet meegekregen. Dus ik had echt een achterstand. Dus ik heb dus in mijn middelbare schooltijd daar meer mee te maken gekregen.
[00:09:06] Speaker A: Toen heb je een beetje een kunnen verdiepen.
[00:09:07] Speaker B: Ja, en toen ik bijna 18 was, vond 9-11 plaats. Dat zat ik in het laatste examenjaar op de middelbare school. En vanaf 9-11, de moord op Vertuin, de moord op Van Gogh, alles met Ayaan Heziali, toen zag ik ook wel een andere kant van vrienden van mijn ouders, kennissen, familie. Toen zag ik echt het antisemitisme, de jodenhaat, die ik soms wel eens in een moskee had gehoord, maar niet helemaal goed snapte. En ik dacht, het zullen Koraan teksten zijn, en als het over Judea gaat, of als het over joden gaat, wat bedoelt men daarmee? Maar toen merkte ik van nee, het is antisemitisme, het is jodenhaten. Als vrome moslim moet je misschien ook wel jodenhaten.
[00:09:56] Speaker A: Wat vond je daarvan, als jonge jongen van 17, 18?
[00:09:59] Speaker B: Ingewikkeld, maar ook wel de behoefte om verder in te verdiepen, om te snappen waar het vandaan komt, wat het is, maar ook om te verzetten. Het is misschien ook een leeftijd waarin je dat wat meer hebt, dat je verzet tegen een bepaalde volwassenen. Maar in dit geval, ik was ook in die periode wat politiek geëngageerd aan het worden, geïnteresseerd aan het worden, veel aan het volgen. Het was ook de opkomst van Fortuin. Dus ja, dat heeft er wel toe geleid dat ik daar steeds mijn afschuw van had en ook ging tegenspreken, discussies aangeging met volwassenen.
[00:10:38] Speaker A: Ja, merk je dat?
[00:10:39] Speaker B: In die cultuur is het natuurlijk ook niet aan kinderen, want dat was ik op dat moment, om volwassenen tegen te spreken. Het gaat heel veel om respect, het gaat om Dus dat was eigenlijk, daar vond men ook al iets van. Nee, of het hielp, dat denk ik niet.
[00:10:58] Speaker A: Nou ja, even een hele grote sprong vooruit. Een paar maanden, in 2023 ben jij hoofdredacteur geworden van de Telegraaf. En een paar maanden nadat je werd benoemd, vond dat Hamas bloedbad plaats, op 7 oktober 23. Wat dacht je toen? Je was zeg maar een broekie als hoofdredacteur.
[00:11:17] Speaker B: Ja, als hoofdrecht. Het was net begonnen. We hadden een maand al begonnen. Op 1 juni hadden we al de val van het kabinet hier gehad. Dus dat was al van, oh ja, meteen komen verkiezingen aan. Mark Rutte stopt. En toen gebeurde 7 oktober. Ik was een week in vakantie geweest. De dag van 7 oktober vlogen we terug uit Portugal. En ik kreeg de eerste bericht dat de luchthaven in Portugal stond. Ik snapte niet, wat is dit nou? In de loop van de avond werd wel duidelijk hoe groot het was en vanaf die zondag met bezig gaan houden ook van hoe kunnen we erover berichten. Maar een van de eerste dingen die even los van hoe verschrikkelijk het was wat er in Israël was gebeurd, maar een van de eerste dingen die ik dacht ja dit gaat in onze straat te komen. Dit gaat onze samenleving de komende tijd, en ik had niet kunnen bedenken dat we twee jaar later het nog steeds op die manier over zouden moeten hebben, maar dit gaat de komende dagen en weken tot enorme discussies leiden. Er zijn scholen, dat was ook wat ik inbracht, ik kan me goed herinneren, op maandagochtend in de In onze redactievergadering op 9 oktober. We moeten een verhaal maken hoe op scholen in bepaalde buurten in Nederland vandaag over 7 oktober gepraat gaat worden. We moeten rekening houden dat er protesten gaan komen. Want er is gewoon sprake van antisemitisme. En ik had op dat moment nooit kunnen bedenken dat antisemitisme zo de voordeur zou verlaten, de huizen zou verlaten en gewoon gemeens goed zou worden in onze straat.
[00:12:45] Speaker A: Ja en steeds een stapje erger lijkt het soms wel. Nu hebben jullie, nou ja wij hebben die berichtgeving natuurlijk allemaal gevolgd over 7 oktober en de hele nasleep, de oorlog en hoe het ook zeg maar in de Nederlandse straten kwam. Jullie kozen er vorig jaar op 7 oktober voor dus een jaar na het Hamas bloedbat om de foto's van alle gegijzelden prominent op de voorpagina te plaatsen met daarbij de quote breng ze thuis. Waarom?
[00:13:12] Speaker B: Een jaar na 7 oktober, dus je ziet dat vaak in de journalistiek, dat dan een jaar, vijf jaar, tien jaar, twintig jaar dat we van die markering willen weten. Daar moeten we iets mee. En wat je zag is dat die aandacht steeds meer ging rond richting 7 oktober 2024 naar wat er in Gaza gebeurde. En ook terecht, er gebeurden verschrikkelijke dingen. Maar die aandacht voor die gijzelaars eigenlijk steeds meer op de achtergrond raakte. Wat ik net ook al even aangaf. En we vonden het belangrijk, want dat is ook gewoon een nieuwsfeit. Dat het een jaar is, en op dat moment ging het om meer dan honderd nog, dat er meer dan honderd gijzelaars al een jaar in die hel van Hamas zitten. Dus dat is een nieuwsfeit waar je aandacht voor moet hebben. En je mag af en toe, vind ik, wel ook iets doen wat extra impact kan hebben. Niet uit een soort activisme, maar echt voor de journalistieke impact. En we kozen voor de journalistieke impact. om al die foto's op de voorpagina te zetten, maar met ook wel de oproep erbij, die er ook is aan de Nederlandse regering, aan internationale leiders, maar ook aan iedereen in het Midden-Oosten. Dat is de reden geweest om het op deze manier te doen en het Nederlands Dagblad die deed het ook. Wij deden het twee dagen eerder al op zaterdag en zij hadden wel voorbereid voor echt 7 oktober, maar ik meen dat dat een maandag was. Ja, dat is natuurlijk wel indrukwekkend om het ook zo te zien. En ik denk dat het wel echt bij onze lezers ook binnen is gekomen. En vervolgens dan natuurlijk ook verhalen erachter wat we ermee bedoelden.
[00:14:48] Speaker A: Je noemde net ook dat jullie wel eens bedreigd worden, of jij ook wel eens bedreigd worden, vanwege de berichtgeving van de Telegraaf over Israël. Of bijvoorbeeld vanwege commentaren die jullie geven over Israël. Heeft dat ook invloed op wat jij wel of niet zegt?
[00:15:04] Speaker B: Nee, kijk, in principe, we hebben weleens een aanslag op ons gebouw gehad om een hele andere zaak te doen. Dat ging vanuit de zware criminele misdaad, de zware misdaadorganisaties. En toen hadden we die voorpagina gemaakt met Wij zwijgen nooit. En dat geldt hier ook voor, weet je. Als we onszelf gaan censureren, Dan doen we hetzelfde wat de KNVB doet met Jong Oranje Jong Israël, of wat die Vuelta-directeur zegt. En als ik hen de maat neem dat ik vind dat zij dat niet moeten doen, dat burgemeesters andere keuzes moeten maken, dan kan het ook niet zo zijn dat wij dan zelf op basis van bedreigingen of reacties denken, oh maar dan schuiven we deur maar niet over.
[00:15:45] Speaker A: Maar je zegt, we zwijgen nooit.
[00:15:48] Speaker B: Dat is wel het uitgangspunt. En natuurlijk ben ik op mijn hoede op welk moment ik op welke plek wat zeg. Uiteraard. En ik ga inderdaad ook niet nodeloos dingen zeggen die mij in gevaar kunnen brengen. Maar dat neemt niet weg, want ik heb ook een journalistieke verantwoordelijkheid. En dat geldt voor al onze journalisten.
[00:16:11] Speaker A: Nu is een van de moeilijkheden waar nieuwsmedia over het algemeen tegenaan lopen in dit conflict tussen Israël en Hamas, de betrouwbaarheid van het nieuws uit Gaza. Want Israël die laat geen journalisten van buitenaf toe. Dus we zijn afhankelijk van de berichten die we van of burgerjournalisten of Al Jazeera journalisten krijgen. Wat vind je van die keuze van Israël om geen journalisten toe te laten?
[00:16:34] Speaker B: Ja, rampzalig en stuitend en ook niet passend bij een democratie. Juist in deze oorlog is het, wat Israël kan uitdragen ten opzichte van Hamas, is dat het een democratische rechtsstaat is. Dat Netanyahu op een democratische wijze verkozen is. En bij democratie hoort ook vrije media en vrije pers. En als je dus internationale journalisten niet toelaat, dan krijg je toch de verdenking op je dat je langzamerhand van die democratie aan het... Nou, dat, maar ook dat je van die democratie aan het afgaan bent. Kijk, waar ik moeite mee heb, is dat wat ik andere media weer hoor zeggen van ja, ze zijn bewust alle journalisten aan het uitmoorden. Maar weet je wel, in Israël zijn er ook gewoon journalisten. Er zijn kranten in Israël die dagelijks zeer kritisch schrijven over alles wat de regering Netanjahu doet. En het is niet zo dat hij zich zorgen hoeft te maken dat ze vanavond worden uitgeschakeld. De mensen die zorgen moeten maken zijn mensen die ook Hamas-sympathisanten zijn. Dat is ook ingewikkeld. We krijgen de feiten niet, dus we weten niet. Israel zegt, wij hebben een journalist uitgeschakeld, want het was geen journalist. Het was eigenlijk een Hamas-sympathisant met zo'n pressvestje aan. Dat weten we niet. Ook dat kunnen we niet controleren. En dat maakt deze oorlog wel heel ingewikkeld.
[00:17:52] Speaker A: Misschien ook wel ingewikkelder dan andere oorlogen, omdat je gewoon niet weet welke.
[00:17:55] Speaker B: Omdat je niet te plekken kan zijn. Dus je kan niet zelf kijken wat er gebeurt. Je kan niet zelf verhalen optekenen. Je kan niet zelf met mensen spreken. Dat maakt deze oorlog ontzettend ingewikkeld. Wat iedereen die dingen naar buiten brengt, heeft een belang. Dus als Hamas A zegt en de regering Netanyahu zegt B, wat is de waarheid? Van beide weten we niet of het waar is. En wat het nog eens extra ingewikkeld maakt, En ik zat van de week, was ik te gast samen met een aantal andere hoofdredactoren bij EVA, en daar zei volkshandelhoofdredacteur Pieter Klok, die zei, ja, je hebt natuurlijk wel gewoon internationale organisaties waar je berichten van krijgt, maar die zijn ook niet meer te vertrouwen. Organisaties waarbij ik ben opgegroeid, dat vreugden naties is voor vrede, vreugden naties is onafhankelijk, dat is niet meer zo.
VN-gezant daar zitten, wat voor eenzijdig beelden zij schetst. NGO's zoals Oxfam Novib of Save the Children, weet je, dat zien we ook. Die gaan ook af en toe de mist in met cijfers. We hebben Save the Children gezien. Oxfam Novib is eenzijdig actie aan het voeren, waarbij ook ze het niet uitmaken of een minister daar last van kan hebben. Er wordt gewoon van alles, je hebt bloed aan je handen. Dus we kunnen niet meer verdedigen vertrouwen en bouwen op wat we heel lang, organisaties waar we heel lang wel op konden bouwen en vertrouwen.
[00:19:16] Speaker A: Maar wat doe je dan? Want je bent dus een nieuwsorganisatie, je begon deze uitzending met zeggen ja wij vinden feiten belangrijk, maar als je dus niet weet wat de feiten zijn, hoe kun je dan een vredesnaam daar op een normale manier over schrijven?
[00:19:28] Speaker B: Dat is heel ingewikkeld, dus ik ben heel blij dat we een hele goede correspondent hebben in Israël. Ralph Dekkers, die er al lang zit, die ook, ik sprak hem van de week nog, die zei de laatste keer dat hij in Gaza geweest is, vier jaar geleden. Dus hij is twee jaar voor 7 oktober, is hij nog in Gaza geweest. Dus dat is echt iemand die ook wel kan vertellen hoe het daar eigenlijk daar was. Niet van voor 7 oktober, ja. Voor 7 oktober, dus heel veel anderen die hebben het beeld gewoon op basis weer van anderen. Op basis misschien ook van zijn verhalen. Dus ik ben heel blij dat we met hem iemand hebben die kennis van zaken heeft. Die ook mensen kan spreken in Israël, die ook met kennis van zaken.
[00:20:04] Speaker A: Heeft hij ook kennis in Gaza natuurlijk nog?
[00:20:06] Speaker B: Nee, want hij had een fikser, maar die is gevlucht. En ja, we weten nu niet wie we kunnen vertrouwen en wie echt daadwerkelijk onafhankelijk is. Dus geen fikser meer. We hadden ook wat contacten met individuen, maar dat is ook moeilijk geworden en verwaterd. Dus nee, dat maakt het ingewikkeld. Wat je dan kan doen, is elke keer maar de bronnen erbij zetten. Hamas zegt dit, Israël zegt dat. En dan dat beide brengen. En natuurlijk kan je dan ook op andere manieren wel proberen nog, ja, een waarheidsvinding te doen. Maar heel veel, heel veel zaken kunnen we helemaal geen waarheidsvinding van doen.
[00:20:42] Speaker A: Hoe vind je dat Nederlandse media over het algemeen, dan heb ik het een beetje over de grotere nieuwsmedia, dat zij met het feiten, of juist het ontbreken van die betrouwbare feiten zoals je dat net schetst, hoe vind je dat zij daarmee omgaan?
[00:20:54] Speaker B: Ieder op zijn eigen manier. En dat is het mooie van ons pluriforme medialandschap, dat ieder die eigen afwegingen en keuzes ook mag maken. En wat ik heel goed vind is dat, ik noemde net dat we, van de week zat ik met drie andere titels bij Eva Jinek aan tafel.
[00:21:09] Speaker A: Dat waren volkskranten uit NRC en NOS hè?
[00:21:11] Speaker B: Exact, en we leggen daar wel ook de verantwoording af, of we vertellen in ieder geval hoe we keuzes maken. En dus dat vind ik heel fijn, dat je ook die transparantie ziet. Steeds meer hoofdredacteuren die namens de redactie columns schrijven, of een soort, wij noemen het een vizier, maar anderen noemen het anders, de week van de hoofdredacteur, om te beschrijven hoe bepaalde keuzes worden gemaakt. Dus die transparantie, dat vind ik heel goed. Ik vind wel heel veel keuzes die anderen maken, daar kan ik niet achter staan. Maar dat is de pluriformiteit. Zij mogen die keuze maken. Ik kan er niet achter staan dat je internationale organisaties, waar we het net over hebben, dat je die nog als betrouwbaar bestempelt. Ik kan er niet achter staan dat je voor bepaalde woorden kiest. Wat mij betreft ga je voor eigen rechten spelen, als juridische term als genocide. gaat gebruiken, ja dan ben je zelf rechtertje aan het spelen. Omdat je zelf vindt, ja het neigt nu toch wel steeds naar genocide. We hebben een paar wetenschappers gesproken die dat ook vinden. En ja, en we hebben, en het is ook echt, die roepende, dat zegt weer een andere die zegt, het is ook een roepende samenleving. Je ziet dat mensen over genocide spreken. Ja, maar zo werkt het niet. Het is niet zo dat als een focaal deel van de samenleving zegt het is genocide, dat wij over genocide kunnen berichten. Dus ik vind op die manier dat media wel soms ook...
[00:22:34] Speaker A: Verkeerde keuzes misschien.
[00:22:35] Speaker B: Ja, dat was wel aardig. Nog één keer, daarna zou ik het niet meer over hebben, over dat bezoek aan de talkshow deze week. Nou, dan heb je wat contact met, ben je tevreden of niet. Dus ik had er ook met iemand, een vertrouweling, met wie ik goed samenwerkte, had ik het even over. Nou, hij had er teruggekeken en ik was wat kritisch op mijn eigen optreden. Nou, dat maakt er niks uit. Maar hij zei vervolgens, weet jij dat jij de enige bent geweest die in die 20 minuten 7 oktober genoemd heeft en Hamas genoemd heeft? Dan dacht ik, oh ja, nou precies dat. Die andere drie, die zijn met... Die focus is veranderd. Die focus ligt helemaal op de oorlog in Gaza. En waar die escalatie nu vandaan komt, wordt helemaal vergeten. Dus als je me vraagt wat vind je van die andere media, dan vind ik dat wel moeilijk, dat daar steeds meer aandacht op Het is.
[00:23:26] Speaker A: Is natuurlijk ook ingewikkeld, want Hamas aan de ene kant heb je als strijdende partij Israël aan de andere kant. Hamas is een terroristische organisatie, Israël is een democratische rechtsstaat. Dus in hoeverre kun je zeg maar als nieuwsmedium, kun je zeggen van nou ik weet niet, ik kan het niet onafhankelijk verifiëren, dus ik zit er een beetje tussenin. Maar is dat dan terecht?
[00:23:48] Speaker B: Ja, kijk maar, je zit altijd dan uiteindelijk ergens tussenin en dus moet je dat allebei beschrijven. Kijk, we weten niet hoeveel doden er zijn gevallen in Gaza.
[00:23:57] Speaker A: Nee, we moeten vertrouwen op die cijfers.
[00:23:59] Speaker B: Dat het om veel mensen gaat en dan moeten we maar vertrouwen op die Gezaanse autoriteiten. Maar die Gezaanse autoriteiten maken weer geen onderscheid tussen terroristen en onschuldige burgers. Er worden nu namen weer voorgelezen in het land. Ik sprak ook iemand deze week die daar staat, die ken ik ook goed en die gaat ook een aantal namen voorlezen. Maar straks ben jij een naam aan het voorlezen van iemand dat gewoon een terrorist is. Wat doet dat met je? Kan je dat accepteren? En ik snap dan wel dat hij zegt, als ik dan één terrorist, dat vind ik wel niet zo erg, als ik dan wel 19 anderen die wel onschuldig zijn. Dat is een afweging en dat zijn ook afwegingen die media dan ook maken.
[00:24:39] Speaker A: Ja, dat die namen voorlezen, dat is onder andere in Leeuwarden in Amsterdam, meen ik. En dat mensen op die manier eigenlijk aandacht durven vragen voor het leed wat zich plaatsvindt in Gaza.
[00:24:47] Speaker B: Ja, en dat mag hè, maar dat is wel dus, maar op basis, waar komen die namen vandaan? En dat is dan weer waar we het over hebben. Die namen die worden vrijgegeven door een terroristische organisatie. En dat maakt het ontzettend ingewikkeld. En dan moet je je houden bij de feiten, waarvan je wel weet dat het feiten zijn. Wat op 7 oktober gebeurd is, is een feit. Dat er al bijna twee jaar mensen gegijzeld worden door Hamas. Ook een feit. En dat de regering Netanyahu afgelopen periode wel wat losgeslagen lijkt. En dat daar ook wel radicale elementen in zitten. Het verdrijven van, een heel Gaza-stad innemen en dat daar misdaden worden gepleegd in deze oorlog. die onacceptabel zijn, is ook een feit. Maar je kan niet alleen maar het ene feit wel brengen en het andere.
[00:25:35] Speaker A: Maar achter de neus schuiven. Op basis van welke criteria selecteren jullie eigenlijk als krant onderwerpen en nieuws? Hoe bepaal je of iets nieuwswaardig is bijvoorbeeld? Als het gaat om Israël en Gaza, waar schrijf je wel over en waar schrijf je niet over? En de context die ik eigenlijk wil geven is dat je merkt dat in de afgelopen 700 dagen, want de oorlog duurt nu precies 700 dagen, dat er natuurlijk superveel aandacht is gegaan naar dat hele kleine stukje land in het Midden-Oosten, terwijl in de wereld natuurlijk nog veel meer dingen aan de hand zijn. Maar wat zijn die keuzes die jullie daarin maken?
[00:26:08] Speaker B: Ja, dat vind ik een hele terechte vraag en ik moet ook zeggen dat ik ook soms bij worstel hoeveel aandacht we eraan besteden. We besteden gelukkig ook veel aandacht aan de oorlog in Oekraïne. Die heeft voor ons in Nederland uiteindelijk eigenlijk veel meer impact dan de oorlog in het Midden-Oost.
[00:26:27] Speaker A: En Soudan bijvoorbeeld, Syrië, China.
[00:26:31] Speaker B: Er zijn nog heel veel andere plekken waar daadwerkelijk genocides plaatsvinden. Er zijn plekken waar heftige oorlogen zijn.
[00:26:40] Speaker A: Maar is dat een beetje de afweging als het impact heeft op ons dat je erover Ja, zegt?
[00:26:44] Speaker B: Dat speelt zeker ook mee. Maar goed, wat ik wil zeggen is dat ik er ook wel mee worstel dat omdat er zoveel aandacht voor is, een beetje kip-ei, besteden wij er veel aandacht aan. Maar doordat wij er veel aandacht aan besteden, is er weer veel aandacht voor. Dus zou dat niet iets minder moeten? En tegelijkertijd is die behoefte bij onze bezoekers, lezers, kijkers, luisteraars, die behoefte is wel heel erg groot. Want al die verhalen worden heel goed gelezen. Ik heb alleen deze week al een verhaal gemaakt over, waar we het over hebben, de propaganda media. oorlog ook is, dus opnieuw hebben we daar verhalen over gemaakt. We hebben een verhaal gemaakt over hulp in Gaza, hoe het er nu mee gaat, hoe de situatie in de Gazastad is, zo goed als we dat kunnen beschrijven. We hebben elke dag een liveblog waar überhaupt al het nieuws binnenkomt. Dan hebben we verhalen over van, hé zou je, daar staan ook dingen, kan er misschien wel vrede komen, gaan ze misschien wel met over een startvuurje spreken, etcetera.
[00:27:52] Speaker A: Maar er is behoefte aan.
[00:27:53] Speaker B: En dan heb je een verhaal, en dan maak je ook een verhaal over hoe dingen hier gaan. En dan hebben we naar aanleiding van die verweldheid, naar aanleiding van die pro-Palestinian demonstraties, maak je daar weer een verhaal over. Alles bij elkaar heb je elke dag twee, drie, vier verhalen naast een liveblog. En wat we wel proberen is om wel al die elementen wel, voor alle elementen aandacht te tekenen.
[00:28:13] Speaker A: Nu, deze week nog werd er in meerdere media, waaronder heel groot op de NOS, werd er een bericht geplaatst over honderden genocide wetenschappers die zeggen dat Israël genocide pleegt in Gaza. Dus daar hebben we dat woord weer, de beschuldiging tegen Israël. Nu verscheen er in de Telegraaf een artikel en dat was een stuk kritischer over die genocide wetenschappers. Kun je kort toelichten ook waarom jullie vonden dat dat belangrijk was?
[00:28:40] Speaker B: Er is een bericht naar buiten gekomen waar het zou blijken dat die genocide conventie, die bestaat uit een groot aantal hoogleraren en deskundigen, als ik het goed heb begrepen.
[00:28:51] Speaker A: Genocide scholars.
[00:28:53] Speaker B: Wereldwijd, exact, die daar verstand van hebben. Dat die eigenlijk unaniem een motie hadden aangenomen dat ze allemaal, of misschien niet unaniem, maar een groot deel daarvan zou vinden dat er inmiddels in Israël een genocide is. Dat bericht is door een aantal nieuwsorganisaties gewoon één op één overgenomen. Maar toen bleek dat op diezelfde dag dat discussie ontstond dat de hoogleraar die we betrokken zijn zei, maar ik heb er helemaal geen, ik sta er helemaal niet achter. En het is helemaal niet dat we zo massaal daar, we zijn heel erg verdeeld eigenlijk. En wij hebben uiteindelijk daar een verhaal over gemaakt dat die verdeeldheid die dus ook in die conventie onderling ook tot echt gedoe heeft geleid. Dat dat op die manier, dat zien we natuurlijk steeds. We hebben ook een tijd geleden, ik weet niet het exacte voorbeeld, maar op de Erasmus Universiteit toen ook zo'n onderzoek gehad, werd naar buiten gebracht en bam, er stond meteen een artikel. En dan is dat de waarheid. Dus daar zie je dat je iedere keer, en dat is de taak van journalisten, dat je dit niet klakkeloos kan overnemen. Dus ook en zeker in deze kwestie, Dat je zelfs als zo'n conventie met een soort persbericht komt, dat je moet checken van klopt het? Is het correct? In dit geval hadden wij dan het geluk dat we het bericht niet gepubliceerd hadden en dat we dat ondertussen wel met de discussie begonnen en dat we daar dus een verhaal over konden maken.
[00:30:19] Speaker A: Ja, nog even terug, want we hebben het natuurlijk over hoe een krant besluit om waarover te schrijven. En een deel is natuurlijk wat vindt de lezer interessant om te lezen. Een deel is ook van wat speelt er in de wereld en wat vinden wij belangrijk. Hoe houden jullie de balans, bijvoorbeeld met berichtgeving, verhalen uit Gaza over de mensen die daar de ellende meemaken, terwijl je tegelijkertijd probeert om ook weg te blijven van propaganda. Hoe doen jullie dat?
[00:30:49] Speaker B: Ik vind dat als ik één ding meer had willen doen de afgelopen twee jaar, is dat we meer verhalen uit Gaza van gewone mensen konden maken. We staan ook bekend als een hele toegankelijke titel, een gewone mensenkrant. En ook altijd aandacht aan die gewone mensen geven, maar die gewone gazaan. Daar hebben we de toegang niet toe. In de eerste dagen hebben we dat gedaan. Op 10 oktober hadden we een verhaal met een gezin uit Gaza en die hebben we een paar dagen kunnen volgen. Een paar weken daarna hebben we opnieuw een verhaal met ze gemaakt en vervolgens was het contact niet meer te krijgen. Dus je ziet dat we relatief weinig... persoonlijke verhalen uit, en weinig tot geen persoonlijke verhalen uit Gaza optekenen. Omdat we gewoon niet weten of die verhalen kloppen. Omdat we niet zelf daar journalisten hebben en dus blijft die oploep staan aan de aan de Israelische overheid. Laat ons toe. En dan is nog maar de vraag of Hamas dat volgens toe laat. Dat is natuurlijk nog een tweede. Maar laat ons toe en zodat we die verhalen kunnen maken.
[00:31:50] Speaker A: Afgelopen maandag gingen een aantal media op zwart, om het zo te zeggen. De Volkskrant, Parool geloof ik, nog een aantal andere media.
[00:31:59] Speaker B: NRC.
[00:32:00] Speaker A: NRC inderdaad, waarbij ze eigenlijk aandacht vroegen voor het lot van journalisten in Gaza. 200 journalisten zijn vermoord, zeggen heel veel organisaties. Wat vond je van deze actie, die solidariteit van collega journalisten met hun collega's in Gaza?
[00:32:18] Speaker B: Weet je, ook dit mag. Wij zijn niet gevraagd voor deze actie. Dus ik had het via via wel gehoord dat het speelde, dat het eraan zat te komen. Maar als ze gevraagd waren, hadden we er ook niet aan meegedaan. Want dit is gewoon echt pure activisme. En bepaalde titels zeggen ja, een keer activistisch kan. Maar het is niet een keer. Want het wordt dan een patroon. Dan ga je in aanleiding van dit verhaal hele volkverhalen maken. En dan zit je gewoon in die molen.
[00:32:46] Speaker A: Maar waarom is dit dan puur activisme en 100 gijzeraars op je voorpagina plaatsen geen activisme?
[00:32:52] Speaker B: Om zo'n pagina zwart zwart te maken en te zeggen, alle journalisten worden nu uitgemoord.
waarvan we niet weten of het klopt. We weten niet hoeveel journalisten er vermoord zijn, want het zijn er ook. En dan kan je wel zeggen, ja, zo'n Anas al-Sharif, die voor Al Jazeera werkte, die in augustus deze zomer is omgekomen bij een aanval. Ja, daarvan weten we ook dat hij Hamas-sympathie had. En dan kan je wel zeggen, ja, dat was in het verleden, dit afgelopen anderhalf jaar deed hij gewoon Verslag. Ja, dat weten we niet. Hamas die heeft zichzelf ook verstopt onder ziekenhuizen. Dus die verstoppen zich daar waar ze denken het meest veilig te zijn.
[00:33:39] Speaker A: Dus je zegt zo'n zwarte pagina die gaat eigenlijk een stap verder.
[00:33:42] Speaker B: Dat gaat wat mij betreft een stap verder. Dat die gijzelaars onschuldig zijn en vast worden gehouden, dat is een feit. En ja, dat mag je ook activisme noemen, maar dat gaat om een feit waarbij je probeert impact te hebben. En in dit geval kennen we de exacte feiten niet en er worden wel gewoon aantallen genoemd. Ik vind wel dat je daar aandacht voor moet hebben, dat je daar verhalen moet maken, dus als je dan toch, als ik het niet over de Telegrafen, maar als ik het over twee andere titels heb, in dit geval, want je noemde net Volkskant ook, ik vond wat Volkskant deed, was een journalistiekere aanpak dan wat NEC deed. NEC zette het gewoon op zwart, want alle anderen doen het ook en dus we gaan, want daar zit activisme in, we gaan nu vandaag met allemaal media, gaan we een statement maken. Wij doen mee. Wat Volkskrant deed, die plaatste, die gaf het gezicht, die zei dit zijn ze. En dat is een journalistieke vertrekpunt om impact te creëren. Dus dan heb ik meer daarmee. En tegelijkertijd, wat ik daar dan weer ingewikkeld vind, is dat er mensen tussen staan waarvan we niet zeker weten of het journalisten waren.
Maakt dat het minder erg? Nee, maar het is wel heel erg dat de journalisten worden vermoord. Want er zijn ook journalisten bij, die fotografen, cameramensen, die gewoon hun werk aan het doen zijn. Die helemaal niet die Hamas-sympathie per se hebben. En die dus onschuldig slachtoffer worden, omdat zij een omgeving zijn waar wel types rondlopen die Hamas-sympathie hebben.
[00:35:13] Speaker A: We gaan naar het volgende onderwerp, antisemitisme. Je hebt het net ook al aan het begin van de uitzending genoemd. Sinds 7 oktober 2023, of in ieder geval de dagen daarna, zien we een stijging in antisemitisme. Een drastische stijging ook in de afgelopen twee jaar. Hoe bericht de Telegraaf daarover? Regelmatig in ieder geval?
[00:35:31] Speaker B: Dat sowieso. We hadden het eerder over van hoe was het dan op 7 oktober en wat vond ik er zelf van. Wij hebben dus eigenlijk vanaf 9 oktober enorm de focus gehad wat hier gebeurt. Niet de ogen sluiten, niet achteraf zeggen oh we hebben het niet zien gebeuren. Vanaf dag 1 daar de aandacht voor te hebben. En we zagen in die eerste week al, ik geloof dat Israël nog alleen maar had aangekondigd dat ze wraak zouden nemen. Er waren al demonstraties, er waren al plekken waar leuzen werden gescandeerd die in andere om ons omringende landen verboden zijn. Dus we hebben vanaf het eerste moment de aandacht ervoor gehad en we proberen daar in een bepaalde balans, want ik weet ook wel dat er veel meer incidenten zijn, maar we proberen wel iedere keer daar wel aandacht voor te hebben. Op welke manier er wat gebeurt en op welke manier er sprake is van antisemitisme.
[00:36:23] Speaker A: Maak je je zorgen over dat toenemende antisemitisme?
[00:36:28] Speaker B: Ja, dat vind ik zeer zorgelijk. En dat anti-semitisme is natuurlijk echt al veel langer. Ik weet van Joods Amsterdammers die jaren geleden al Amsterdam hebben verlaten. Jonge mannen, jonge vrouwen, twintigers. Die zeggen, ik ga liever in Israël leven opbouwen dan dat ik hier. Want ik voel me hier niet veilig. Ik voel me hier niet meer thuis. Ze zijn hier opgegroeid. Nou ja, dat hoef ik de meeste kijkers en luisteraars bij jullie niet te vertellen, maar... voor heel veel mensen in Nederland is dat, was dat helemaal niet iets bekends dat er kinderen zijn in Nederland die door detectiepoortjes moeten om een school te gaan waar de Mars C voor de deur staat, hoge hekken. Dus het is niet iets nieuws. Alleen jongens die al geen keppeltje durfden te dragen hebben nu een Davidster ook afgedaan. Dus het gaat steeds verder. Dat vind ik heel zorgelijk. Want wat we daarmee eigenlijk langzamerhand doen is geen thuis meer geven voor Joodse Nederlanders. En dan verwoorden we het volgende land in het Midden-Oosten waar in het verleden een Joodse gemeenschappen was en inmiddels het aantal Joden op één hand te tellen is.
[00:37:39] Speaker A: Als we kijken naar de berichtgeving in de Nederlandse pers, in de nasleep van de Maccabi-rellen, waar jodejacht werd gehouden in Amsterdam. In ieder geval een heleboel mensen die zeiden van we gaan op jodejacht, Israëli's voelden zich onveilig, maar ook Joodse Nederlanders voelden zich bijzonder onveilig, ook in de hele nasleep daarvan. Wat vond je van de omslag van het sentiment wat er was in Nederland? Eerst was er best wel sympathie voor die Maccabi-supporters, maar daarna werd het op een gegeven moment van ja, maar ze hebben het wel een beetje zelf uitgelukt.
[00:38:07] Speaker B: Nou, ik denk dat het niet zo gegaan is. Ik denk dat het... Er was ook al een deel die vond... Die had geen sympathie ervoor. Die zat meteen al... Ja, maar ze hebben toch ook die Palestijnse vlaggen afgetrokken en ze hebben een taxichauffeur gemolesteerd. Dus ik denk dat dat al... Ik denk dat wat er meer gebeurde is dat in diezelfde periode de weerstand richting de regering Netanjauw toenam. Dus ik denk dat het daar meer mee te maken, dat in diezelfde periode, dat toen al die eerste demonstratie, die rode lijn demonstraties kwamen. Dat dat parallel is gegaan. Maar wat ik daar wel schokkend aan blijf vinden, is dat de mensen zeggen, jij noemde het net een jodenjacht, wij hebben dat ook van dag 1 een jodenjacht genoemd. Dat was het ook, dat was gewoon de oproep. Onafhankelijke onderzoeken die stellen... Het werd eerst een poging genoemd en.
[00:38:57] Speaker A: Dan werd dat genoemd.
[00:38:57] Speaker B: Ja, dat was dan wat Halsema had gezegd, maar het staat inmiddels vast dat het om een jodenjacht ging. Maar er zijn media, journalisten die zeggen, je mag het geen jodenjacht noemen. Terwijl dat wel precies is wat het was. Ja, er zijn ook Maccabi-supporters geweest die volgens mij gezocht werden aanleiding van hetgeen ze gedaan hadden. Maar er zat niemand bij die tien maanden de cel in zou moeten als er dan de OM ligt vanwege kopschoppen. Weet je wel, want dat was dan iemand... Iemand die op jodenjacht ging en dat bleek ook nog eens een Palestijn te zijn. Weet je, het wegzetten wat burgemeester Halsman Amsterdam deed. Ja, het is maar scooterjeugd. En laatste zomergasten zei ze van, ik wil liever dat ze op een scooter betrokken zijn en de straat op gaan dan thuis zitten te gamen. Maar wacht even, ze heeft het over die scooterjeugd waarvan ze toen zei, het is de scooterjeugd waar we geen controle op hadden, die los is gegaan. Dus eigenlijk zegt ze precies over die groep, waarvan zeg je eigenlijk heel mooi dat ze maatschappelijk betrokken zijn, dat is precies die groep die in haar optiek, want dat zei ze toen, het is maar scooterjeugd, die toen mensen op straat gaan vragen, wat is je afkomst, hoe kom je vandaan en totaal is gaan molesteren. Veel van die gasten zijn nooit opgepakt, zal ook nooit gebeuren, lopen gewoon vrij rond en dat accepteren we in onze samenleving. Nee, ik word er cynisch van. Ik word er heel boos over. En ik vind dat we daar een laffe bestuurders hebben die niet doorpakken. Er staat toch iedere jongen of man die daar betrokken is, daar moet opgepakt worden. Maar vervolgens komen we bij die rechtszaken namelijk aan. Scooterjeugd. Gasten uit Eindhoven, uit het oosten van het land, die zijn niet op een scooter vanuit Eindhoven naar Amsterdam gekomen. Dus het was helemaal geen scooterjeugd. Er wordt een frame gecreëerd om maar de aandacht af te leiden van wat er echt gebeurd is. En om maar de aandacht ook af te leiden van het toenemende antisemitisme. Omdat daar dus weer een angst is, de hoek waar de antisemitisme ook vandaan komt, daar is angst voor. Er is angst voor geweld, er is angst voor dat zij nog luidruchtiger zullen zijn, er is angst voor, ik weet het niet waarvoor, maar die angst is er wel.
[00:41:10] Speaker A: Ja, laatste vraag Cameron.
Er kijken redelijk veel mensen naar deze uitzending. Hoe kunnen wij nou als archeloze nieuwsconsumenten weten wat er wel of niet betrouwbaar is? Mensen zoeken ook zelf vaak hun nieuws, bijvoorbeeld op sociale media of alternatieve bronnen enzo. Wat is jouw journalistieke tip voor de mensen thuis?
[00:41:32] Speaker B: Het flauwe antwoord zou zijn, volg de telegraaf, lees de telegraaf, dan weet iedereen zeker dat het klopt. Maar kijk, de enige tip die ik kan geven als je echt geïnteresseerd bent in het onderwerp, en dat ben je waarschijnlijk, want anders luister je of kijk je niet hiernaar. De enige tip die ik dan kan geven, blijf je breed informeren. Ga niet af op één nieuwsbron. En ook niet alleen op de Telegraaf, laat ik daar ook eerlijk over zijn. Want ook qua opinies, ja we hebben verschillende opinies. Want we hebben de opinie van Lale Guhl en Leon de Winter. Die stonden laatst ook lijndrecht tegenover elkaar. Maar het is goed ook om andere opinies tot je te nemen.
[00:42:10] Speaker A: Breed informeren.
[00:42:11] Speaker B: Dus probeer je breed te informeren en stel bij iedere keer de vraag... Wie is de bron geweest? Als de bronnen er niet bij staan. Wij proberen zoveel mogelijk de bronnen te vermelden. Maar als de bronnen er niet bij staan, wie zijn de bronnen geweest? En wat is het belang van die bron? Probeer die vragen, die journalisten ook elke keer stellen, ook als nieuwsconsument te stellen. Dat helpt wel om verhalen beter te begrijpen.
[00:42:34] Speaker A: Cameron Ola van de Telegraaf, dank voor jouw komst naar de studio.
En u thuis ook bedankt voor het kijken naar deze uitzending van Christen voor Israël. En als u op de hoogte wilt blijven over de actualiteit dan kunt u terecht op onze website cvi.nl slash actueel. Daar plaatsen we elke dag een aantal artikelen over Israël en ook deze uitzendingen en onze podcasts. Nogmaals veel dank voor het kijken en graag tot de volgende keer.
